Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2009

CHRISTIANIA


Από τους περισσότερους χαρακτηρίζεται σαν ένα πολιτικο-κοινωνικό πείραμα, του οποίου το αποτέλεσμα, τρεις και πλέον δεκαετίες μετά, δεν έχει ακόμα επαληθευτεί. Το πείραμα βασίζεται στο αξίωμα της ελεύθερης ζωής σε μία πόλη που θα «κυβερνάται» μόνο από τους κατοίκους της. Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει μία τέτοια κοινωνία αναρχική. Η φιλοσοφία της όμως βασίζεται σε αρχές που ξεπερνούν την ουτοπική θεωρία του αναρχισμού.
Όλα ξεκίνησαν το 1970, όταν μία ομάδα νεαρών πολιτών γκρέμισαν τα σύνορα στη γωνία του Prinsessegade και του Refshalevej, κοντά στο Grey Hall της Κοπεγχάγης και κατέλαβαν μία έκταση 34 στρεμμάτων, η οποία μέχρι τότε ανήκε στο στρατό και παρέμενε αχρησιμοποίητη. Το έκαναν στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν έναν χώρο στέγασης αλλά και για να διεκδικήσουν έναν πιο πράσινο παιδότοπο για τα παιδιά τους, μακριά από τη φασαρία της πόλης.

Την ίδια χρονιά, πραγματοποιήθηκε στο Charlottenborg μία έκθεση με τίτλο «Noget for Noget» (Πάρε και Δώσε), στην οποία έλαβαν μέρος οι απανταχού hippies, πουλώντας τα υπάρχοντά τους και εκθέτοντας τα έργα τέχνης τους, είτε αυτά ήταν θεατρικά ή και μουσικά happenings. Η εναλλακτική εφημερίδα «Hovedbladet» (Η Κεφαλή) δημοσιεύτηκε σε συνδυασμό με την έκθεση περιέχοντας ένα άρθρο με ιδέες για τη δημιουργική αξιοποίηση της έκτασης αυτής, η οποία ήταν και παραμένει ιδιοκτησία του υπουργείου άμυνας της Δανίας. Πρότεινε δε, συγκεκριμένα, να παραχωρηθεί αυτή η έκταση σε νέους άστεγους και άπορους της Δανίας για να δημιουργήσουν εκεί τις κατοικίες τους.

Το άρθρο αυτό οδήγησε στη μαζική εισροή πολιτών, από κάθε κοινωνικό στρώμα, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν με την ιδέα μιας καταπράσινης, ήσυχης πόλης, και ενός εναλλακτικού τόπου ζωής. Μιας κοινότητας, δηλαδή, που θα οργανωνόταν σύμφωνα με την ελεύθερη και κοινή βούληση των μελών της. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία της Christiania.

Τα πράγματα, βέβαια, δεν ήταν τόσο απλά. Η δανέζικη κυβέρνηση αντέδρασε σε αυτήν την αυθόρμητη κίνηση των πολιτών, στέλνοντας κατά καιρούς αστυνομικές δυνάμεις που επιχειρούσαν με κάθε τρόπο να απομακρύνουν τον κόσμο από την περιοχή. Η μεγάλη έκταση της Christiania, όμως, και η σθεναρή αντίσταση των κατοίκων της τους ανάγκασε να κάνουν πίσω. Το θέμα σύντομα έγινε πολιτικό και έφτασε, το 1972, να συζητηθεί στο Κοινοβούλιο. Μετά από διαβουλεύσεις, οι Κριστιανίτες συμφώνησαν να πληρώνουν για τη χρήση του νερού και του ρεύματος στην πόλη, και σαν αντάλλαγμα να αναγνωρίζονται από το κράτος σαν ένα «κοινωνικό πείραμα». Το 1973, όμως, η κυβέρνηση άλλαξε και μαζί της άλλαξε και η στάση του κράτους προς την Christiania, η οποία αποτελούσε τώρα κίνδυνο και έπρεπε να καταργηθεί.

Παρά τις συνεχείς αστυνομικές επιθέσεις, η Christiania κατάφερε να οργανωθεί. Χωρίστηκε σε δέκα μικρότερες, αυτόνομες περιοχές, οι οποίες υπόκεινται στην υψηλότερη αρχή το «Common Meeting» (Σύνοδος των Κοινών), στην οποία μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες. Ταυτόχρονα, οργανώθηκαν και ομάδες, οι οποίες φρόντιζαν για την ομαλή λειτουργία της πόλης. Δημιουργήθηκε, λοιπόν, μία ομάδα υπεύθυνη για τα σκουπίδια, μία ομάδα σιδηρουργών, μία ομάδα καλλιτεχνών κ.ο.κ.

Με την πάροδο των χρόνων η Christiania καθιέρωσε τις οργανωτικές της δραστηριότητες. Ίδρυσε ένα κοινοτικό λουτρό, ένα νηπιαγωγείο, μία υπηρεσία συγκομιδής σκουπιδιών και ανακύκλωσης, καθώς και άλλα καταστήματα και βιομηχανίες. Οι κάτοικοι, εξάλλου, οργανώθηκαν σε πολύχρωμες ομάδες, η κάθε μία εκ των οποίων έχει αναλάβει ένα συγκεκριμένο καθήκον: Η κόκκινη φροντίζει για την εξωτερική δράση, η πράσινη για την τροφή, η μπλε για την κοινωνική συνείδηση κλπ. Οι δε Δανοί άρχισαν να υποστηρίζουν την ύπαρξη της πόλης, καλλιτέχνες πραγματοποιούν κατά καιρούς συναυλίες με σκοπό να συγκεντρώσουν χρήματα και να βοηθήσουν έτσι την Christiania, και όλα αυτά συνεισφέρουν στην αναβολή του κλεισίματός της.

Παρόλα αυτά, η ελεύθερη διακίνηση ναρκωτικών (κυρίως μαριχουάνας) είναι ένα καλό πάτημα για την κυβέρνηση της Δανίας που βρίσκει έτσι συνεχώς αφορμές να εισβάλλει, μέσω της αστυνομίας, στην πόλη και να προχωρεί σε συλλήψεις. Όταν δεν επιτυγχάνει τους σκοπούς της, δεν διστάζει μάλιστα να διακόπτει την παροχή νερού και ρεύματος, να παρεμποδίζει την εισαγωγή τροφίμων και άλλων προϊόντων και να δυσχεραίνει έτσι την φιλειρηνική ζωή των κατοίκων.

Ζώντας πέρα από κάθε συμβατικότητα, οι 1.000 περίπου κάτοικοι της Christiania, θύματα και θύτες ενός αδιάκοπου κοινωνικού πειράματος, δεν παύουν να αποτελούν κοινωνία μέσα στην κοινωνία. Δεν πτοούνται όμως. Συνεχίζουν να καλλιεργούν τα βιολογικά τους λαχανικά, να κάνουν βόλτες με το χαρακτηριστικό Christiania bike και να χτίζουν μόνοι τους τα μοναδικής αρχιτεκτονικής σπίτια τους. Υποδέχονται με απεριόριστη φιλοξενία τους χιλιάδες επισκέπτες που συγκεντρώνονται κάθε χρόνο στα εδάφη της, παραδίδοντας μαθήματα συμβίωσης και κοινοκτημοσύνης. Συνεχίζουν να μάχονται για την ελευθερία τους.

Το πραγματικό κοινωνικοπολιτικό πείραμα της Christiania, βρίσκεται στον τρόπο που αυτή οργανώνεται. Οι άνθρωποι μπορούν να οργανώσουν τον εαυτό τους σε μια άμεση δημοκρατία βασισμένη στην μάλλον κοινή λογική παρά στους νόμους. Η Christiania δεν έχει νόμους, αλλά όλοι μαζί έχουνε θέσει μια σειρά απαγορεύσεις που είναι σε ισχύ στην Freetown. Το ερώτημα που θα ήθελα εγώ να θέσω στους φίλους μας είναι το ακόλουθο. Πιστεύετε ότι η οργάνωση μίας τέτοιας κοινωνίας είναι εφικτή στο σύνολο του κόσμου? Και αν ναι, θα μπορέσουμε άραγε ποτέ να φτάσουμε σε αυτό το σημείο??
Για όποιον ενδιαφέρεται αξίζει να το δει: http://www.youtube.com/watch?v=yaau_-eD63g

6 σχόλια:

Saq είπε...

Είχα ακούσει κάποια πράγματα για ένα "πάρκο" στην Δανία από κάποιον που είχε πάει, αλλά ήταν πιο πολύ αερολογίες παρά συγκεκριμένα. Διαβάζοντας αυτά που γράφεις και βλέποντας μετά το βίντεο έπαθα πλάκα.

Όσο για το ερώτημά σου: πιστεύω ότι είναι αδύνατον να γίνει κάτι τέτοιο στο σύνολο του κόσμου για πολλούς λόγους. Νομίζω, αν σκέφτομαι λάθος διόρθωσέ με, το πιο κοντινό σε κάτι τέτοιο, αλλά σε μεγάλη κλίμακα, ήταν οι αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη, για τις οποίες θεωρώ ότι ήταν και τα καλύτερα πρότυπα για μια εύκολα αυτοελεγχόμενη κοινωνία. Το ξέρω έχουν διαφορά με την "κριστιάνα" απλά προσπαθώ να σκεφτώ πως θα μπορούσε να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο.

Υ.Γ.Από τις καλύτερες αναρτήσεις σου, κατά τη γνώμη μου. φιλιά!

navarino-s είπε...

ρε monkakia τι μου θυμίσατε τώρα! i have been there που λένε και οι εγγλέζοι. βρεθήκαμε εκεί με τη γυναίκα μου στα τέλη μάη του 1983. ήταν μια αξέχαστη εμπειρία για μας! μείναμε 3 ημέρες στην κοπεγχάγη και κάθε μέρα μέσα στην christiania ήμασταν. είχανε μουσικές εκδηλώσεις ερασιτεχνικά θέατρα υπήρχε μια ατμόσφαιρα αδελφοσύνης. ένιωθες μια αύρα αγάπης και ηρεμίας να σε τυλίγει. παντελής απουσία αστυνομίας και μια πολυεθνική ευωχία. κάποιοι κούρδοι έψηναν ένα μεγάλο κομμάτι μοσχάρι στα κάρβουνα και έκοβαν με μια μαχαίρα λεπτές φετούλες και έφτιαχναν σάντουϊτς. οι τυνήσιοι έψηναν αραβικές πίτες. οι δανοί είχαν πάνω σε μια γκαζιέρα μια κατσαρόλα και έβραζαν λουκάνικα που στα τύλιγαν μετά στη λαδόκολλα μαζί με μουστάρδα. από παντού ξεχυνόταν μουσική ροκ. μιλάμε για ένα διαρκές πανηγύρι! και είχαμε και ένα εύθυμο περιστατικό την πρώτη μέρα που πήγαμε: πίσω από την πύλη εισόδου υπήρχαν κάποιοι νεαροί και κάποιες κοπέλες που πούλαγαν χασίς. σε πλησίαζαν και σου έλεγαν την προέλευση του αφγκάν, μορόκ, κλπ. άσχετοι εμείς νομίζαμε ότι μας ρωτούσαν την προέλευση μας και είπε η γυναίκα μου γκρήκ! έκπληκτοι τότε αυτοί είπανε με ένα στόμα: what; γιατί δεν ήξεραν τέτοια μάρκα.τώρα με τα ζωνιανά μπορεί το γκρηκ να μην τους είναι άγνωστο.
δεν ξέρω αν μπορεί να μεταφερθεί αυτό το πείραμα στα καθ' ημάς. είναι άλλοι λαοί αυτοί και άλλες κουλτούρες. ρωτήσαμε μια μέρα στο δρόμο κάτι παιδάκια μια διεύθυνση και ένα τσούρμο από 15 παιδιά, αγόρια και κορίτσια, με πατίνια και skate μας συνόδευσαν για 1 χιλιόμετρο απόσταση μέχρι τον αριθμό που θέλαμε.

ΥΓ: σας λέω καθάρματα αλλά κατά βάθος έχετε καλά αισθήματα. καισας ευχαριστώ για την ειρηνευτική παρέμβαση που κάνατε με αφορμή την ένταση που δημιουργήθηκε ανάμεσα σε μένα και στο φίλο μου το newton. έχετε δίκηο ότι ανήκουμε πλέον σε μια παρέα.
την αγάπη μου και τις ευχές μου για το 2009!

the monkeys είπε...

teleio 8ema monkey3!para polu endiaferon!h alh8eia einai oti eixa dei ena ntokumanter para polu palia gia mia tetoia perioxh kapou sthn Dania alla dn hxera oute onoma oute alles leptomereies.pwpw makari oles oi perioxes n htan etsi..mu fainetai apla teleio kai twra 8elw n paw...twra oso anafora an 8a mporesei n ginei sto sunolo tou kosmou h apadhsh einai sigoura oxi...8a sumfwnhsw apoluta me ton newton...otan ta atoma einai ekatommuria mia koinwnia tetoia einai polu duskolo n uparxei...dustuxws...
navarino vlepw oti eisai para polu tuxeross...monadikh empeiria n pas ekei.
p.s:tipota navarino mas...dn prepei n uparxeoun entaseis metaxu mas oso k n diafwnoume.telika kata polu vathos exoume kala ais8hmata ta monkakia xaxaxax.(monkey1)

Unknown είπε...

Πραγματικά πολύ ενδιαφέρον σαν προοπτική,αλλα δυστυχώς επειδή δεν ζούμε σε κοινωνία αγγέλων και ορισμένοι θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την ελευθερία ίσως να μην είναι πολιτικά και κοινωνικά κατάλληλο.Συμφωνώ με τον Newton για τις πόλεις-κράτη,οι οποίες είναι όντως καλά πρότυπα.
Να σε διορθόσω σε κάτι για μένα αυτό είναι η εφαρμογή της αναρχίας,αλλά δυστυχώς η αναρχία ενοχλεί πολλούς βολεμένους και για αυτό τα μπατσικά έκαναν εισβολές για και καλά χασις κτλ.

Tyler Durden είπε...

αυτή η κοινωνία, αλλά και πολλές οικοκοινότητες σε άλλα μέρη (πχ ΗΠΑ, Ισπανία, κλπ) με παρόμοια δομή, ακόμα και οι Ζαπατίστας στην Τσιάπας, δείχνουν ότι είναι εφικτές και μάλιστα ότι η λύση δεν είναι να το περιμένεις από την κεντρική εξουσία, τελείως βλακώδες κάτι τέτοιο, αλλά να συγκροτηθεί από την βάση.

Αυτά γίνονται βέβαια σε χώρες που έχουν κάποια παράδοση σε αναρχικές, οικολογικές και χίπικες ιδέες, όπου ο πολίτης είναι σεβαστή οντότητα ακόμα και από την συμβατική εξουσία.

Επίσης όλες ανεξαιρέτως αυτές οι κοινότητες στηρίζουν την μακροχρόνια επιβίωσή τους με αποτελεσματικές μη-βίαιες τακτικές σε οποιαδήποτε αντιπαράθεσή τους με την εξουσία, γι'αυτό και η εξουσία δεν βρίσκει εύκολα πάτημα για να τις καταστείλει.

Ανορθόδοξος είπε...

Πολύ ενδιαφέρον! Δεν το είχα ξανακούσει, ευχαριστώ για την ενημέρωση!

Αυτό που αποδεικνύεται πάντως από τη στάση του κράτους είναι οτι οτιδήποτε καινούριο ενοχλεί, σκορπίζει δέος και αμηχανία. Και γι' αυτό πρέπει να καταργηθεί, σύμφωνα πάντα με το σκουρισμένο σκεπτικό των απανταχού συντηρητικών...